Daha iyi hissetmeye bugün başlayın
Siz de 850 bin mutlu danışanımız gibi hayatınızın kontrolünü elinize alın.
BaşlayınSon zamanlarda Z kuşağı ile birlikte ortaya çıkan yeni ilişki terimlerine hepiniz denk gelmişsinizdir. Love bombing, ghosting gibi daha sık kullanılan terimlerin yanı sıra benching (yedekte tutma) veya breadcrumbing (ekmek kırıntısı) gibi terimler uzayıp gidiyor. Peki nedir bu terimler ve Z kuşağı neden bu terimleri kullanıyor?
Z Kuşağı ile İlişkilerin Evrimi
Z kuşağı 1990’ların ortası ile 2000’lerin başı arasında doğanları temsil etmektedir. Bu nesil özellikle internet ve sosyal medya ile büyüdükleri için bu durum onların romantik ve sosyal ilişkilerini büyük ölçüde etkilemiştir.
Geçmişte görücü usulü evlilikler yaygınken şu anda flörtleşme çeşitli dating uygulamaları gerçekleşmeye başlamıştır. Bu durum bize aslında ilişki kültürünün ve ilişkileri çevreleyen beklentilerin modern çağda yaşadığı değişimi de göstermektedir. Z Kuşağı ilişkilere daha liberal yaklaşmaktadır ve geleneksel norm ve beklentilere bağlı kalmamaktadır1.
Z Kuşağı İlişkilerinde Sosyal Medyanın Rolü
Sosyal medya kullanımındaki artış insanların daha hızlı şekilde çevrimiçi ortamda ilişki kurmasına yol açmıştır. Bunun birkaç nedeni bulunmaktadır. İlk olarak benzer ilgi alanına sahip insanlar sosyal medya sayesinde daha kolay şekilde bağlantı kurabilir noktadadır. Bu durum da aslında potansiyel ortak kişileri bulma konusunda yardımcı oldu.
İkinci olarak sosyal medya bulduğumuz bu kişilerle iletişim kurabilmeyi kolaylaştırdı. Örneğin karşıdaki kişiyi yüz yüze görmeye gerek kalmadan mesajlaşarak, görüntülü arayarak iletişim kurmak mümkün.
Son olarak da sosyal medyanın potansiyel partnerlerle tanışmayı kolaylaştırmasından söz edilebilir. Flört uygulamaları ile bulunduğunuz konuma yakındaki kişilerle eşleşerek daha kolay şekilde tanışabilme fırsatı yakalıyorsunuz. Genel olarak bakıldığında sosyal medyanın ilişki kurmayı ve çevrimiçi ortamda daha fazla vakit geçirmeyi arttırdığından söz edilebilir2.
Sosyal Medya Kullanımının Romantik İlişkilerde Avantaj ve Dezavantajları
Sosyal medya beğendiğiniz ve sevdiğiniz kişilerle daha kolay bir şekilde etkileşim kurabilmenize yardımcı olmaktadır. Tek bir tuşa basarak beğendiğiniz kişi ile iletişim kurabilir ve o kişi ile tanışabilirsiniz.
Ayrıca sosyal medya karşınızdaki kişi ile yüz yüze görüşmeden önce onu tanıyabilmeniz için de iyi bir fırsat sunmaktadır. Potansiyel partnerinizin ilgi alanını, değerlerini ve hatta mizah anlayışını anlayabilirsiniz. Başka bir avantaj ise sosyal medyanın uzak mesafe ilişkisi yaşayan kişiler için kolaylıkla iletişim kurma ve günlük hayatın bir parçası olabilme fırsatı sunmasıdır.
Tüm bunların yanı sıra sosyal medyanın pek çok olumsuz etkisi olduğundan söz etmek de mümkündür. Z kuşağı sosyal medyada diğer kişilerin yaşantılarına bakarak kendi sahip olmadıkları veya yaşamadıkları kısımlarda eksik hissedebilir veya bir şeyleri kaçırıyormuş duygusuna kapılabilir.
Romantik ilişki kurma kısmında sosyal medya her ne kadar kolaylık sunsa da ilişkileri devam ettirmek veya sonlandırmak konusunda da oldukça acımasız ve yaralayıcı davranışları da beraberinde getirebiliyor. Örneğin insanlar sosyal medya üzerinden diğer kişilerle artık çok kolay flörtleşebildikleri için kişi pek çok potansiyel partner ile konuşabilir ve her birisini yedekte tutma tekniği uygulayabilir. Bu durum da duygusal anlamda bağ kurmaya oldukça açık bir olası partner için yaralayıcı bir özellikte olabilir.
Z Kuşağı İlişki Terimleri
Z kuşağı özellikle sosyal medyada pek çok farklı ilişki terimi kullanmaktadır. Gelin beraber bunları inceleyelim3,4.
Beige Flag (Bej Bayrak): Flört uygulamalarında ortaya çıkan ve flört esnasında karşınızdaki kişinin “çok sıkıcı olduğunun işareti” anlamına gelen terim olarak bilinmektedir.
Benching (Yedekte Tutma): Benching veya Türkçe karşılığı ile yedekte tutma terimi birisi ile flörtleşirken kendisine daha uygun bir partner bulmak amacıyla başkaları ile de flörtleşmek ve flörtleştiği kişileri yedekte tutmak anlamına gelmektedir5. Benching uygulayan kişi seçeneklerini geniş tutar ve çevresindeki diğer kişilere karşı kendisini ulaşılabilir gösterir.
Ghosting: İyi giden bir ilişkide karşı tarafın iletişimi bir anda ve açıklama yapmaksızın kesmesi durumu ghosting terimi ile açıklanmaktadır.
Zombieing: Ghosting yapan kişinin bir süre sonra beklenmedik bir anda size geri dönmesi zombieing terimi ile açıklanmaktadır. Yani aslında hayatınıza devam ederken beklemediğiniz bir anda karşınızdaki kişinin zombi gibi geri dönmesi durumudur.
Submarining (Denizaltı): Ghosting ve zombieingi yaptıktan sonra sanki daha önce yaşananlar yaşanmamış gibi kişinin tıpkı bir denizaltı gibi su üzerine çıkması durumu submarining terimi ile açıklanmaktadır. Kişi önceki tutumunu ve yaptıklarını inkar eder, yaşanmamış gibi davranır ve özür dilemez.
Breadcrumbing (Ekmek Kırıntısı): İlişkilerde hiçbir yere varamıyormuş gibi hissediyorsanız ekmek kırıntısına maruz kalıyor olabilirsiniz. Karşınızdaki kişi aslında ciddi bir ilişkiye hazır gibi kendini anlatsa da yaptığı tek şey ilişkiyi stabil tutmak ve bir sonraki adıma geçmemektir. Breadcrumbing uygulayan kişinin sizden hoşlandığını ve sizi tanımak istediğini düşünüyor olabilirsiniz fakat aslında olmayacak bir şey için size umut veriyordur6.
Cuffing (Kelepçeleme): Genellikle Kasım ve Mart ayları arasındaki soğuk aylarda ortaya çıkan ciddi ilişkiye girme eylemi cuffing olarak bilinmektedir. Bu soğuk ayları kapsayan döneme ise cuffing sezonu denilmektedir. Yani aslında havanın soğuk olduğu ve sıcacık bir kucaklaşma için heyecan duyulan dönemde ortaya çıkan ilişkiler bu terim ile açıklanmaktadır.
Fielding Season (Saha Sezonu): Cuffing’in tersi olarak bahar ve yaz aylarındaki flört mevsimi fielding season olarak tanımlanmaktadır.
Cushioning (Yastık Koymak): Eski tutkusu ve heyecanı biten romantik ilişkiyi bitirmeden önce başkaları ile flörtleşmeye başlamak ve halihazırdaki ilişki bittikten sonra yaşanacak duygusal düşüşe “yastık koymak” anlamına gelmektedir. Böylece ayrılık sonrasında ilgisiz kalmayacak ve ayrılık acınıza yastık koyarak daha hafif atlatacaksınız.
Gaslighting: Karşınızdaki kişinin sizi manipüle ederek zihninizden şüphe edecek konuma getirmesidir. Örneğin eşini gerçekten aldatan bir kişinin böyle bir şey yapmıyormuş gibi eşini güvensizlik ve şüphe duyması konusunda suçlaması ve sorunun onda olduğunu düşündürmesi durumudur.
Haunting ve Orbiting: Sizinle direkt iletişim kurmadan sosyal medyadan sizi takip eden, hikayelerinizi beğenen ve varlığını hissettiren kişiler için bir nevi “musallat olma” anlamına gelen haunting terimi kullanılmaktadır. Bir başka terim olan orbiting ise karşınızdaki kişinin sosyal medyadan sizi takip etmesi fakat hiçbir şekilde etkileşime girmemesi durumunu ifade etmektedir7.
Cloaking (Gizleme) ve Phubbing: Kötü bir ilk buluşma sonrası karşınızdaki kişinin sizi engellemesi durumu cloaking terimi ile tanımlanmaktadır. Bunun yanı sıra buluşma esnasında sizinle ilgilenmeyen ve telefonu ile vakit geçiren kişinin de davranışı phubbing terimi ile tanımlanmaktadır.
DINK (Dual Income No Kids= Çift Gelirli Çocuk Yok): İki partnerin de gelirinin olduğu ve çocuk düşünmedikleri ilişki tarzı DINK kısaltması ile ele alınmaktadır.
Dry Dating (Kuru Flörtleşme): Flört randevularında alkolden uzak durma uygulaması kuru flörtleşme olarak tanımlanmaktadır.
DTR (Define The Relationship=İlişkiyi tanımlamak): Flörtleştiğiniz kişiden ilişkiyi tanımlamasını istemek DTR kısaltması ile bilinmektedir.
Enmeshment (İç İçe Geçme): Partnerlerin ve hayatlarının birbirinin içine geçtiği ve sınırlarının bulanıklaştığı ilişki türü iç içe geçme ile adlandırılmaktadır.
Fexting (Mesajla Tartışmak): Partnerinizle mesajlaşma yolu ile tartışmak fexting terimi ile açıklanmaktadır.
Freckling (Çillenme): Sıcak yaz aylarında ilişkiye girme eğilimi çillenme terimi ile açıklanmaktadır.
Groundhogging (Çığır Açan): Benzer örüntülere sahip kişilerle farklı beklentilerle ilişki kurmak anlamına gelmektedir. Yani aslında kendinize tekrarlayıcı şekilde partner olarak benzer davranışlara sahip kişileri seçmek ve her partnerde ilişkinin gidişatı ile ilgili farklı olacak beklentisine girmek anlamına gelmektedir.
Kitten-fishing (Yavru kedi avcılığı): Sosyal medyada kendine hesap oluşturmak adına başka kişilerin fotoğraflarını ve videolarını kullanmak veya kendi fotoğrafında çeşitli değişiklikler yaparak kendisini daha farklı biri gibi göstermek kedi avcılığı olarak isimlendirilmektedir. Buna örnek olarak fotoğrafı paylaşmadan önce kendisini inceltmek, daha genç göstermeye çalışmak düşünülebilir.
Love Bombing (Aşk Bombardımanı): Karşınızdaki kişinin sizi kendinize bağlamak adına çok yoğun bir şekilde size sevgi ve ilgi göstermesi bir diğer deyişle sevgi bombardımanına tutması durumudur. Bu durum sağlıksız ve istismar edici olarak görülmektedir.
Pocketing (Cepleme): Kişinin partnerini sosyal medyada paylaşmaması, arkadaşları ve aile ile tanıştırmaktan uzak durması cepleme terimi ile açıklanmaktadır.
Rizz: Kişinin karizmatik ve sessiz duruşu ile potansiyel partnerlerini etkileme ve flört etmedeki başarısı rizz terimi ile açıklanmaktadır.
Roommate Syndrome (Oda Arkadaşı Sendromu): Partnerlerin birlikte yaşamaya başladıktan sonra ilişkinin eski tutkusunu kaybetmesi ve iki kişinin de platonik oda arkadaşı gibi hissetmeye başlaması durumu oda arkadaşı sendromu ile tanımlanmaktadır.
Situationship (Durumdaşlık): İlişkilerde duygusal bağa dayanan ancak uzun vadeli gelecek planlarına dayanmayan ilişkiler durumdaşlık terimi ile açıklanmaktadır8.
Slow Fade (Yavaşça Solma): Flörtleşmeyi birden kesmek yerine konuşmayı yavaş yavaş azaltarak bitirmek anlamına gelmektedir.
Soft Launch (Yumuşak Başlatma): Kişinin partnerinin tam olarak belli olmadığı fotoğraflarını paylaşarak ilişkisi olduğunu yumuşak bir şekilde ifade etmesi durumunu tanımlamaktadır.
Soul Tie (Ruh Eşi): Partnerler arasındaki derin duygusal bağı ifade etmek için kullanılmaktadır.
Stonewalling (Duvar Örme): İlişkide bir partnerin diğeri için duygusal açıdan erişilemez olması ve ayrıca ilişki kurmayı reddeden bir davranış eğiliminde olmasını açıklamak için kullanılmaktadır.
Thirst Trap (Susuzluk Tuzağı): Sosyal medyada eski sevgilinizin, eski flörtünüzün veya hoşlandığınız kişinin ilgisini çekmek üzere ilgi çekici, seksi fotoğraflar paylaşmak susuzluk tuzağı ile tanımlanmaktadır.
Twin Flame (İkiz Alev): Bir ruhun iki bedene bölünmesi kavramına dayandırılan bir ruh bağlantısını tanımlamak için ikiz alev kavramı kullanılmaktadır.
Son Olarak
Sosyal medya Z kuşağı ve Z kuşağının kurduğu ilişkiler üzerinde oldukça büyük bir etkiye sahiptir. Bu kuşak genel olarak potansiyel partnerler ile tanışmak, sevdiği veya hoşlandığı kişiler ile iletişim kurmak ve ayrıca bu ilişkileri sürdürmek noktasında sosyal medyayı büyük ölçüde kullanıyor. Sosyal medyada bulunan flört uygulamaları Z kuşağının artık çok daha kolay şekilde ilişki kurmasına, ilişkiyi sürdürmesine veya ilişkiyi daha kolay şekilde sonlandırmasına olanak tanıyor.
Örneğin kişi partnerinden ayrılmak konusunda zorluk yaşıyorsa bunu sosyal medya üzerinden mesajlaşarak da gerçekleştirebiliyor. Bunun yanı sıra sosyal medyada ilişki kurmanın çok kolay hale gelmesi ilişkilerde güven duygusunu zedeleyebiliyor veya kıskançlık duygusu ortaya çıkarabiliyor. Tüm bunları toparlayacak olursak sosyal medyanın Z kuşağı üzerinde olumlu etkileri olduğu kadar olumsuz etkileri olduğundan da ve tüm bunların modern çağda ilişki kurma ve bu ilişkileri sürdürme biçimlerini çok fazla etkilediğinden söz edebiliriz.
Kaynakça
- https://www.allohealth.care/
- https://mywellbeing.com/therapy-101/generation-z-social-media-and-its-impact-on-romantic-relationships
- https://www.theknot.com/content/gen-z-slang-dating-terms
- https://www.marieclaire.com.tr/modern-iliski-terimleri-ghosting-benching-zombieing-ve-daha-fazlasi/
- Hobbs, M., Owen, S., & Gerber, L. (2016). Liquid love? Dating apps, sex, relationships and the digital transformation of intimacy. Journal of Sociology, 53(2), 271-284.
- https://wannart.com/icerik/39675-iliskilerde-breadcrumbing-manipulasyonu-nedir
- https://livetobloom.com/yeni-nesil-iliski-terimleri/
- https://gazeteoksijen.com/yazarlar/selcuk-sirin/bu-cagin-iliski-tarzi-situationship-ya-da-durumdaslik-188906