Hayır Diyebilmek: Sınır Koymanın ve Hayır Demenin 4 Etkili Yolu

Sınır Koymak Ne Demek?

Sınır koymak, kişinin ihtiyaçlarını ve beklentilerini belirleyerek ilişkilerinde hangi davranışları kabul edilebilir bulup bulmadığını insanlarla paylaşması demektir. Kişisel sınırlar, hangi çerçevede kendimizi güvende ve saygı görmüş hissettiğimizi belirler. Sınır koyarak insanların hayatımıza müdahale etmesinin ve limitlerimizi aşacak, kendimizi kötü hissetmemize sebep olacak davranışlar sergilemelerinin önüne geçmiş oluruz.

Sağlıklı kişisel sınırlarımızın olması her ilişki için oldukça önemli. Bazılarımızın çok katı sınırları varken bazılarımız bir insanla aramızdaki samimiyeti azaltacağı endişesiyle bu sınırları çizmekten uzak duruyoruz. Bu konuyla ilgili farkında olmamız gereken şeylerden biri, her iki durumun da hayır diyememekten ileri geliyor olabileceği.

İstemediği bir davranışla karşılaştığında hayır diyemeyeceğini düşünen biri, bu sebepten kendini korumak için bir mekanizma geliştirerek çok katı sınırlar koyabilir. Hiçbir sınır koymadığı ilişkilerde bu sınırsızlık durumundan rahatsız olmaya başlayanlar da yine hayır diyemediği için bu durumu değiştiremiyor olabilir.

Hayır Diyebilmek Neden Önemli?

Hayır demek, ihtiyaçlarımız ve sınırlarımız doğrultusuda bir isteği, daveti veya teklifi kabul etmediğimizi veya bir şey yapmak istemediğimizi ifade eder. Birçoğumuz bir teklifi ya da isteği kabul etmek istemediğimizde karşımızdaki insanı kırmamak için Hayır! cevabını vermekten çekinebiliyoruz. Hayır diyememenin ardında bu nezaket yatıyor ancak nezaketin karşınızdakilerce kararsızlık olarak algılanabileceğini ve ısrara neden olabileceğini unutmayın.

Hayır diyebilmek, kişisel sınırların korunmasına yardımcı olur. Bu diğer insanların sizi manipüle etmesini veya kontrol etmesini engeller. "Hayır" demeyi öğrenerek ihtiyaç ve sınırlarınızı koruma altına alırsınız. Her zaman her şeye "evet" demek yorgun, stresli ve baskı altında hissetmenize neden olabilir. Hayır diyebilmek zamanınızı, enerjinizi ve kaynaklarınızı korumanıza ve yönetmenize yardımcı olur. Bu sayede daha az stresli ve daha mutlu bir yaşam sürebilirsiniz. Hayır diyebilmek, kendinize olan güveninizi artırır. Kendinize ve sınırlarınıza saygı duyarak öz güvenli bir şekilde hayatınızın kontrolünü elinizde tutabilirsiniz. Hayır diyebilmek sağlıklı ilişkiler kurmanıza yardımcı olur. Başkalarının isteklerine her zaman "evet" demek kendi ihtiyaçlarınızı ve beklentilerinizi ihmal etmenize neden olabilir. Hayır demeyi öğrendiğinizde ilişkileriniz sizi daha fazla tatmin etmeye başlar. Başkalarının isteklerine her zaman "evet" demek hobilerinize, ilgi alanlarınıza veya sevdiğiniz insanlara zaman ayırmanıza engel olabilir. Hayır diyebilmek, zamanınızı kendi ihtiyaçlarınıza ve isteklerinize göre yönetmenize yardımcı olur. Hayır diyerek takviminizin kontrolünü elinizde tutabilirsiniz.

Nasıl Hayır Diyebilirim?

Sağlıklı kişisel sınırlar koymak için hayır diyebilmek ve hayır demenin bencilce bir şey olmadığını fark etmek oldukça önemli. İnsanların sizden beklediği her şeyi kabul ederek ve onları mutlu etmek için uğraşarak ilişkileriniz adına olumlu bir şey yapmış olmazsınız. Uzun vadede kendinizi mutsuz ve tükenmiş hisseder, ilişkilerinizden tatmin olmamaya başlarsınız. “Hayır” derken göz önünde bulundurmamızın faydalı olacağı birkaç ipucuna birlikte göz atalım.

Hayır Diyebilmek İçin 4 Etkili İpucu

Hayır demek bazen zor ve rahatsız edici olabilir. Hayır demenin farklı yolları vardır ve bu yollar konuştuğunuz kişiye ve o anki ihtiyaçlarınıza göre değişiklik gösterebilir. Hayır demenin kibar ve net yollarını öğrenerek sınırlarınızı koruyabilirsiniz.

Reddetmeye Hazırlıklı Olun

Karşınızdakinin sizin Hayır!'ınızı sorgulayarak eleştireceğini, hatta onun istediklerini yapmamanız durumunda size hakaret etmeye çalışabileceğini bilmelisiniz. Fikrinizi ya da kararınızı değiştirmeniz için sizinle tartışmaya girebileceği konuları öngörmeye çalışın. Bir arkadaşınız ya da aile üyenizle bu konuşmayı öncesinde canlandırmak faydalı olabilir.

Hayır dediğinizde karşınızdaki kişinin öngördüğünüz cevabını prova ettiğiniz arkadaşınızdan söylemesini isteyin. Bu durumda siz de cevabınızın hala hayır olduğunu belirtmeyi prova edin. Hayır demenizin o kişiye özel olmayan açık bir nedeni varsa onu söyleyin. Örneğin, O gün bir işim var, bu nedenle sana yardım edemem. gibi.

Eğer hayır deme nedeniniz karşınızdaki kişinin zor biri olmasıyla ilgiliyse bunu ona söylemeyin. Nedenini açıklamadan sadece istediği şeyi yapamayacağınızı söyleyin. Hayır deme gerekçenizin onun karakterini işaret etmesi, durumu hiçbir şey söylememekten çok daha kötü hale getirir. Herhangi bir kişiye hayır dediğiniz zaman bir açıklama yapma zorunluluğunuz olmadığını unutmayın.

Gerçekçi Olun

Sakin ve gerçekçi bir tutum içinde olmanız karşınızdaki kişinin daha az öfkelenmesine yardımcı olacaktır. Pozitif ve sakin duygular da dahil olmak üzere duygular bulaşıcıdır. Bunun için de yukarıda bahsettiğimiz gibi canlandırma oyunuyla pratik yapabilirsiniz. Bazı insanlar reddedilme durumunda üzülebilir ve manipülatif bir yaklaşım sergileyebilir. Bu durumda sizi de kendi taraflarına çekmek için duygusal bir zemine getirmek isteyeceklerdir.

Gerçekçi tavrınızla tutarlı davranarak hayır cevabınızda yanlış bir şey olmadığını ve bunun onun ya da bir başkası için gerçekten üzülecek bir şey olmadığını iletebilirsiniz. Bunu söylerken ses tonunuz ve beden diliniz sözcüklerden daha etkili olabilir. Bu tavrınız hayır diyerek yanlış bir şey yapmadığınıza olan inancınızı ve bunun hayatın sıradan bir parçası olduğu mesajını verecektir.

Saygılı İletişimi Koruyun

Saygı görmek herkes için çok önemlidir ve bazı insanlar bunun belirtilmesi durumunda reddedilmekle daha barışık olabilirler. Eğer mümkünse duruma uygun ve doğru olmak kaydıyla hayır derken karşınızdakine karşı saygınızı ifade eden bazı sözler söyleyin.

Örneğin “Bunu yapmak için gösterdiğin çabaya saygı duyuyorum.” gibi bir cümle kurabilirsiniz. Sadece onları övmek için abartılı söylemlerden kaçının ve yalan söylememeye dikkat edin. Konuşmanızda “saygı” kelimesini açıkça geçirin.

Örneğin “Bu konuda yardımımı istemenize saygı duyuyorum ve teşekkür ediyorum ancak ne yazık ki önceden verilmiş bir sözüm nedeniyle müsait olamayacağım.” gibi bir cümle kurabilirsiniz. Bu tutumunuz karşınızdaki kişinin ısrarlarına direnmenize ve sakince karşılık vermenize yardımcı olacaktır.

Israrlara Karşı Siz de Israrcı Olun

Bazı insanlara hayır dediğinizde sizi fikrinizi değiştirmeye zorlayabilirler. Hayırınızı bir veya iki kez gerçekçi ve sakin bir dille tekrarlamak konusunda hazırlıklı olun. Ardından konuşmayı bitirmek ya da başka bir konu açmak için çaba gösterebilirsiniz.

Konuda oyalanarak karşınızdaki kişinin fikrinizi değiştirmek için tartışmasına veya sizi ikna etmeye çalışmasına fırsat vermeyin. Ses tonunuz ve beden diliniz savunmacı bir yaklaşımda değilse cevabınızın değişmeyeceğini belirtin. Karşınızdaki sonunda pes edecektir.

Herhangi birine hayır deme hakkına her zaman sahipsiniz. Fakat hayır deme şekliniz ilişkilerinizde büyük bir fark yaratabilir. Yukarıda bahsettiğimiz ipuçları karşınızdaki kişinin isteklerini yapmayacağınızdan dolayı duyduğu üzüntünün en aza inmesine yardımcı olabilir.