Online Psikoterapi Etkili Midir?

Bilgisayar kullanımının artması ve internetin kolayca ulaşılır olması hayatın her alanının internete adapte olmasını sağlamıştır. Psikolojik destek de bu alanlardan biridir. Psikoloji alanındaki gelişimler takip etmeyi zorlaştıracak kadar fazla ve hızlı olmaktadır. İnsan merkezli bu meslek insan gibi dinamik ve esnek olmak durumundadır. Günümüzde insanlara ilişkin sorunlar oldukça artmakta ve bu da psikoloji alanının kendi içinde gelişme göstermesine sebep olmaktadır.

Ülkemiz için oldukça yeni bir kavram olan online terapi aslında ilk olarak 1972 yılında başlamıştır. Başlarda yazılı olarak başlayan bu süreç internetin de gelişmesi ile görüntülü versiyonuna ulaşmıştır. Online terapi, online psikolog, sanal terapi, e terapi, video terapi gibi birçok ismi olan bu terapi türü aslında elektronik kaynaklar kullanılarak yapılan bir terapi yöntemidir.

Online terapiler çoğunlukla video konferans yolu ile gerçekleşmektedir. Çoğu terapist ikili ilişkilerde yüz yüze olmanın önemi konusunda hemfikirdir. Yüz yüze iletişimde jestler ve mimikler iletişimi kolaylaştırmakta ve kişilerin birbirini anlamasına yardımcı olmaktadır. Yüz yüze iletişim terapötik ve iyileştirici ilişki için de oldukça önemlidir. Bu yüzden online terapiler geleneksel terapiler ile aynı işleve ve iyileştirici etkiye sahiptir. Yapılan araştırmalar özellikle günümüzde geleneksel terapi yerine online terapinin tercih edildiğini ortaya koyar niteliktedir ve yine birçok çalışma online terapi ile geleneksel terapinin etkisinin aynı olduğunu kanıtlamıştır.

Online terapinin birden fazla avantajı olsa da en büyük avantajlarından biri belirli durumlarda hayat kurtarıcı olmasıdır. Evden çıkamayacak durumda olan kişiler için, zaman sorunu yaşayan kişiler için ve bulunduğu il veya ülkede yardım alacak bir uzman bulamayan kişiler için hayat kurtarıcı bir yöntemdir. Özellikle ileri düzey agorafobi hastaları için kendi güvenli alanlarında seans yapma lüksünü ve güvenini sağlar.

Önceleri online terapi uygulamasını desteklemeyen uzmanlar olsa da bu durum son yıllarda gittikçe azalmıştır. Bunun sebebi ise yapılan araştırmaların internet üzerinden yapılan terapilerin, bir çok sorunun çözümünde geleneksel terapiler ile aynı derecede etkili olduğunu kanıtlamasıdır. Her uygulamada olduğu gibi online terapi uygulamasının da avantajlı ve dezavantajlı tarafları bulunmaktadır.

Video görüşmeler ile gerçekleşen terapilerin avantajları:

• Seyahat etme zorunluluğu yoktur ve dünyanın herhangi bir yerindeki uzman ile seans yapılabilir.
• Terapiste gitmek için işten izin almak gibi bir sıkıntı yoktur.
• Kişi kendi güvenli ortamında online seansları yapabilir.
• İnsanlar internet üzerinden yapılan video görüşmelerde daha az kaygılı olur.
• Sosyal fobi, agorafobi, çekingenlik gibi durumlarda süreç kişi için daha kaygısız geçer.
• Yabancı ülkelerde dil ve anlaşma sorunu yaşayan kişiler için online terapi idealdir.
• Danışan uzmana kolayca ulaşabilmektedir.
• Geleneksel terapilere göre daha ekonomiktir.
• Coğrafi sıkıntıları olan kişiler için terapiye ulaşmayı kolaylaştırır.
• Kişinin terapiye ulaşmak için kendine özgü engelleri olsa dahi evinin güveni ve konforunda terapiye ulaşmasını sağlamaktadır.

Online terapinin dezavantajı ise ağır vakalarda, krizlerde, kendine veya başkasına zarar verme düşüncesi olan danışanlarda online terapi tercih edilmemekte ve kullanılması sakıncalı olmaktadır. Bunun dışında travma sonrası stres bozukluğu, depresif bozukluklar, anksiyete bozuklukları, yeme bozuklukları, obsesif kompülsif bozukluk gibi birçok bozuklukta etkisi kanıtlanmış bir terapi yöntemidir.

Geleneksel terapi ile sanal terapilerin farklılıktan çok benzerlikleri vardır.

İki terapi yönteminde de danışan ve uzman yüz yüzedir ve birbirlerinin jest ve mimiklerine hakimdir. İki terapi yönteminde de danışan ve uzmanın ilişki kurması oldukça kolaydır. Uzman ve danışan terapi yapılacak uygun yeri ve zamanı seçtiği sürece iki terapi türünde de dışarıdan gelen ve terapi alanını rahatsız edecek bütün etkenler engellenebilir. Bu sebeple online terapi alan ve geleneksel terapi alan danışanların alacağı hizmet aynıdır ve etkileri de aynı olacaktır.

Kaynakça

1. Cengiz, S. (2008). Sanal Terapi: İnternet’te Terapi Hizmetlerinin Betimleyici Bir Çözümlemesi, Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi, Ankara.
2. Dinçyürek,S., Uygarer, G.(2012). Öğrencilerin İnternet Üzerinden Başvurmak İstedikleri Terapi Hizmetleri: Sağlıklı Gelecek Nesiller, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,1: 124-131.
3. Tuzgöl, K. (2020). Online Psikoterapi ve Danışmanlıkta Etik, Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 6, 67-86.