Tutulmayan Sözler ve Kırılan Güven: İlişkide Sadakatsizlik Nedir? Aldatılmanın Üstesinden Nasıl Gelinir?

Sadakatsizlik Nedir?

Çiftlerin ilişkilerinde dile getirdikleri veya konuşmadan anlaştıkları birbirine sadık kalma sözünü bozmalarına sadakatsizlik denir¹. Sadakatsizlik yaşanması için aradaki ilişkinin mutlaka evlilik olması gerekmez, çiftlerin birbirine sadık kalma sözü verdikleri veya bu varsayımda oldukları herhangi bir ilişki türünde bu sözün biri tarafından bozulması sadakatsizliği gösterir.

Geleneksel anlamda sadakatsizlik veya aldatma yalnızca fiziksel olarak düşünülür. Kişinin partneri dışında biriyle romantik veya cinsel ilişki yaşaması aldatmanın tek tanımı gibi düşünülebilir. Fakat aldatmanın her zaman cinsellik içermesi gerekmez. Partnerlerden birinin başka biriyle duygusal yakınlık ve özel bir bağ kurmasıyla duygusal aldatma ortaya çıkar².

Fiziksel olmayan ancak hala aldatma ve sadakatsizlik olarak değerlendirilebilecek durumlardan biri de çevrimiçi platformlar üzerinden gerçekleşen aldatmalar³. İnternet üzerinden kurulan ilişkiler de cinsellik içermediği için kişiler bunun aldatma olmadığı yanılgısına kapılabilir ancak bir ilişkide yakınlık yalnızca cinsellik üzerinden kurulmaz.

Başka bir insanla yakınlaşmak, paylaşımda bulunmak ve gizli bir şekilde bu ilişkiyi sürdürmek de aldatma sayılabilir ve asıl partnere sadakatsizliği gösterebilir. Aldatan taraf genellikle cinselliğin olmayışını davranışlarının etkisini minimize etmek için “Cinsel hiçbir şey yaşamadık ki sadece konuşuyoruz.” benzeri ifadeler kullanır.

Sadakatsizlik Türleri

İlişkilerde ortaya çıkan sadakat ihlali durumları genellikle belli bir kategoriye aittir. Sadakatsizliğin yedi farklı türü olduğundan bahsedilebilir:^{4, 5}

Fiziksel aldatma

İlişki dışındaki kurulan fiziksel bağ, partnerden gizli bir şekilde başkasıyla cinsellik yaşanması. Duygusal bir paylaşım olmak zorunda değildir. Ciddiyeti değişebilse de fiziksel aldatma tamamen ilişki için belirlenen çizgileri aşarken bedeni kullanmakla ilgilidir.

Duygusal aldatma

Başkasıyla kurulan duygusal yakınlık, başka birisine bağlanma. Bu aldatma türünde sınırlar biraz daha bulanık olabilir, kişi kendisi de partnerini aldattığını kabul etmeyebilir. Kişi sadece iş arkadaşım dediği birisiyle partnerine bile anlatmadığı şeyleri konuşup en derin duygu ve düşüncelerini paylaşıyor olabilir. Duygusal aldatma enerjinin, zamanın ve odağın ilişkinin dışındaki bir insana ayrılmasıyla ilgilidir; aldatılan kişiye en az fiziksel sadakatsizlik kadar zarar verebilir.

Sanal aldatma

İnternet aracılığıyla çevrimiçi sohbetlerde, gruplarda ve forumlarda başka kişilerle cinsel veya duygusal içerikli paylaşımlarda bulunmaya denir. Sanal aldatma söz konusu olduğunda kişi telefonu veya bilgisayarından ayrılamaz hale gelebilir. İlişki içinde olunmasına rağmen online dating profili açıp yalnızmış gibi davranmak, sosyal medyada takipleşilen birine flörtöz mesajlar göndermek bu aldatma türünün örnekleridir.

Maddi aldatma

Birçok ilişkide para tartışma konusu olabilir. Partnerlerden biri ne kadar ve nasıl para kazandığını, borçlarını, parayı nasıl harcadığını partnerinden gizler veya bu konularda onu kandırırsa mali aldatmadan söz edilebilir.

Nesne aldatması

İlişki dışında ilgi alanlarının olması sağlıklı bir ilişki için önemli görülür ve teşvik edilir. Ancak kişi ilişkisinin dışında bir şeye ilişkisine zarar verecek ölçüde zaman ayırmaya başlarsa sadakatsizlikten bahsedilebilir. Kişinin sürekli işe veya bilgisayar oyunlarına zaman ayırması örnek gösterilebilir.

Mikro aldatma

Başka birisiyle bakışmak, gülüşmek, flörtleşmek gibi kimileri için çizgiyi aşan ve rahatsız edici olabilecek ancak ilişkiyi bitirme amacı gütmeyen davranışlardır. Kişi partnerinin güvenini sarsacak davranışları sergileyerek ilişkisinin bütünlüğüne yavaş yavaş zarar verir. Genellikle ilişkisini bitirmeyi göze alamadığı için tamamıyla başka bir ilişkiyi sürdürmektense küçük oyunlarla devam eder.

Birleşik aldatma

Sadakatsizlik durumunun yukarıdaki örneklerden birçoğunu içerdiği aldatma türüdür. Nitekim birçok sadakatsizlik, cinsel ve duygusal yakınlık unsurlarını genellikle bir arada barındırır.

Sadakatsizliğin Nedenleri: Bir İnsan Neden Aldatır?

Ne şekilde gerçekleşirse gerçekleşsin ilişkide ve evlilikte sadakatsizliğe uğramak kişinin öfkeli, üzgün ve hayal kırıklığına uğramış hissetmesine neden olabilir. Bu yoğun duygular içinde birçok insan kendisine “Beni neden aldattı?” sorusunu sormadan duramaz, aldatma davranışı için bir açıklama bulmaya çalışır.

İlişkide ve evlilikte sadakatsizliğe neden olan direkt sebepleri sıralamak güç olsa da araştırmalar sadakatsizliği öngören bazı faktörler olduğunu belirtmektedir. Bu nedenler üçe ayrılır:⁶

1. Bireysel
2. İlişkisel
3. Çevresel

Bireysel

Çok sayıda kişisel faktörün sadakatsizlikle ilişkisi olduğu görülmüştür. Bu faktörlerin her biri, bireylerin sadakatsizlik eğilimini etkileyebilir. Ancak, bu faktörlerin her bireyde farklı etkiye sahip olduğunu ve sadakatsizlik eğilimlerinin karmaşık ve çok boyutlu olduğunu unutmamak önemlidir.

• Düşük özsaygı
• Nevrotiklik seviyesi
• Genel stres seviyesi
• Güvensiz bağlanma biçimleri
• Risk alma eğilimi
• Cinsel partner sayısı
• Sadakat hakkındaki tutumlar (yakınlığın olmadığı cinsellik yaşama isteği)
• Ailede aldatma geçmişi
• Cinsiyet

İlişkisel

Bireysel faktörlere kıyasla ilişkisel faktörlerin aldatmayı öngörme konusunda daha etkili olduğu düşünülmektedir. Özellikle ilişki memnuniyetinin azalması ile aldatma arasında güçlü bir ilişki bulunmaktadır. Partnerlerin dini inançları, eğitimleri gibi konularda benzer arka planlarının olmasının ise sadakatsizlik karşısında koruyucu bir rolünün olduğu görülmektedir.

Çevresel

Aldatmak için uygun şartlara sahip olmak da kişinin aldatma ihtimalini artırabilir ancak bu durum, koşullar uygun olduğunda herkesin partnerini aldatacağı anlamına gelmez. Örneğin, iş seyahatlerinin sayısının artması ve iş yerinde potansiyel partner ile teması gerektiren işlerin fazlalığı ile sadakatsizlik doğrudan ilişkilidir.

Neler Sadakatsizlik Olarak Değerlendirilir?

İlişki biçimine göre neyin sadakatsizlik olarak değerlendirileceği değişiklik gösterebilir. İster duygusal ister fiziksel olsun tüm aldatma davranışları, tek eşli ilişkilerde olduğu varsayılan ya da dile getirilen “yalnızca bir kişiyle birlikte olma” anlaşmasına ters düşer.

Öte yandan ikiden fazla kişinin dahil olduğu çok eşli ilişkilerde dürüst ve açık bir iletişim olduğu sürece, tek eşli bir ilişkide aldatma sayılabilecek davranışlar aldatma olarak değerlendirilmeyebilir⁴.

Sadakatsizlik, ilişkinin tek veya çok eşli olmasından bağımsız olarak kişilerin ilişkileri için belirledikleri kurallara ve karşılıklı olarak koydukları sınırlara uyup uymamaları ile ilişkilidir.

Birinin aldatma olarak değerlendirdiği bir davranış, başka bir ilişkide aldatma olarak görülmeyebilir. Partnerinizin sadakat tanımını ve neleri sadakatsizlik/aldatma olarak gördüğünü öğrenmek birbirinize karşı dürüst kalabilmeniz için önemlidir. Örneğin, bir ilişkide porno izlemek aldatma olarak görülmezken başka biri bunu sadakatsizlik olarak değerlendirebilir ve kendisini aldatılmış hissedebilir.

Toplumda yaygın kanı, partnerin ilişki içinde olmayan “üçüncü” bir kişiyle cinsel ilişkiye girmesinin aldatma olduğu yönündedir. Bu açıdan bakıldığında cinsellik içermeyen duygusal ilişkiler aldatma olarak değerlendirilmeyebilir. Öte yandan başka biriyle kurulan duygusal ilişki, kişinin artık asıl ilişkisine bu anlamda bir yatırım yapmadığını gösterebilir.

İlişkinin kalitesi değerlendirildiğinde duygusal sadakatsizlik de ilişki için fiziksel sadakatsizlik kadar zararlı olabilir⁷. Duygusal bir bağ içermediği için kadınların cinsel ilişkileri affetme olasılıklarının daha yüksek olduğu, erkeklerin ise cinsellik içeren aldatmaları affetmekte daha çok zorlandıkları düşünülmektedir.

Yaygın Aldatma Davranışları

Araştırmalara göre aldatmanın ne olduğuna dair bazı ortak görüşler mevcut⁸. Çoğu insanın aldatma olarak değerlendirdiği davranışlar arasında şunlar var:

• Tek eşli çiftler için yabancı biriyle cinsel ilişkiye girmek
• Tutkulu bir şekilde öpüşmek
• Başka biriyle duş almak
• Cinsel dokunuşlar
• Başkasıyla birlikte porno izlemek
• Cinsel içerikli mesajlaşma veya görüntülü konuşma
• Online dating uygulamasında profil açmak
• Zamanının çoğunu partnerin dışındaki biriyle geçirme (özellikle kadınlar için)

Sadakat ve Sınırlar Üzerine İletişim

Neyin aldatma olup olmadığı arasındaki çizgi öznel değerlendirmelere göre çekilir ve genellikle esnektir. Birçok çift, aynı aldatma tanımını paylaşmadığı için çatışma yaşabilir. Bazıları başka biriyle cinsel temas dışında kalan her şey kabul edebilirken bazı insanlar potansiyel “tehdit” olarak gördükleri kişiye partnerlerinin gösterdiği herhangi bir ilgiyi kabul edemez.

Önemli olan çiftlerin bu konu hakkında birbirlerinin düşüncelerinden haberdar olmaları ve ortak tanım ve sınırlar oluşturabilmek için açık iletişim kurmalarıdır. Bu konu hakkında konuşmak kolay olmayabilir ve tek bir konuşmada ortak paydada buluşulmayabilir. Ancak başlangıç için birbirinize sorabileceğiniz ve üstüne konuşabileceğiniz bazı sorular şunlar olabilir:⁹

• Aldatmayı nasıl tanımlarsın?
• Aldatma olarak gördüğün davranışlar neler?
• İlişkimizi tanımlayan neler var?
• İlişkimize değer verdiğimden emin olman için neleri görmeye ihtiyacın var?
• İlişkimizi koruyabilmek için hangi sınırlara ihtiyacımız var?

Aldatılma ve Sadakatsizliğin Üstesinden Gelmek

Açık bir iletişim sonrasında belirlenen aldatma ve sadakatsizlik kriterleri ihlal edildiğinde ne yapabiliriz? Aldatılmanın üstesinden nasıl geliriz? Aldatılma sonrasında izlenebilecek temel iki yol vardır: ilişkiyi bitirmek ya da sürdürmek. Burada verilecek kararın doğrusu yoktur; her birey sadakatsizlik sürecini kendi şartlarında ele almalı ve kendi kararını vermelidir.

Sadakatsizlik Sonrası İlişkide Güveni Yeniden Kurmak için 7 Öneri

Aldatma ve sadakatsizlik yaşamış çiftler için ilişkilerini ve güveni yeniden inşa etmek için önerilerimizi sıraladık. İşte bu süreci başarıyla yönetmenize yardımcı olabilecek bazı adımlar:

1. İletişim kurun

İlişkinizin geleceğini belirlemek için açık ve dürüst iletişim şarttır. Hem aldatan hem de aldatılan tarafın duygu ve düşüncelerini paylaşması, ortak bir zeminde buluşmak ve tarafların birbirini gerçekten anlamasına yardımcı olacaktır.

2. Sorunları belirleyin

Kurulan iletişimde aldatmanın altında yatan sebepleri ve ilişkinizdeki sorunları belirlemek gelecekte benzer sorunların tekrar yaşanmasını önlemek adına önemli bir adımdır.

3. Kendinize zaman tanıyın

İyileşme süreci hızlı olmayabilir ve her iki tarafın da duygularını ve düşüncelerini işlemesi zaman alabilir. Bu süre zarfında sabırlı olmak ve adım adım ilerleyerek karşı tarafı baskı altında bırakmamak önemlidir.

4. Affetme sürecine başlayın

Aldatılan tarafın, aldatan tarafın pişmanlığını ve değişme isteğini göz önünde bulundurarak affetmeye yönelik adımlar atması önemlidir. Bu, her iki tarafın da duygusal yaralarını sarmalarına yardımcı olacaktır.

5. Güveni yeniden inşa edin

Aldatma sonrası güvenin yeniden inşası zaman alır ve çaba gerektirir. Her iki tarafın da açık ve dürüst olması, şeffaflık sağlaması ve birbirlerine karşı hassas olması gerekmektedir.

6. İlişkinizi güçlendirin

İlişkinizin temelini sağlamlaştırmak için birlikte vakit geçirin, birbirinizle daha derin bağlar kurun ve birbirinize değer verdiğinizi gösterin.

7. Profesyonel yardım alın

Aldatma ve sadakatsizlik sonrası duygusal travma yaşayan çiftler, uzman bir terapist desteğiyle daha sağlıklı bir iletişim ve çözüm süreci izleyebilir. Çift terapisi desteği ile çiftler ortak bir zeminde buluşabilirler.

Unutmayın ki her ilişki ve her çift birbirinden farklı biricik özelliklere sahiptir. Dolayısıyla aldatma ve sadakatsizliğin üstesinden gelme süreci de herkes için farklı şekillerde ilerleyebilir. Önemli olan, açık iletişim ve karşılıklı anlayışla süreci yönetmek ve birbirinize destek olmaktır.