Αεροφοβία (φοβία των πτήσεων) : Αιτίες, Συμπτώματα και Θεραπεία

Τι Είναι η Φοβία των Πτήσεων (αεροφοβία);

Η φοβία των πτήσεων, γνωστή και ως αεροφοβία, είναι το βίωμα υπερβολικού και παράλογου φόβου που ξεκινά με την ιδέα του ταξιδιού με ιπτάμενα οχήματα, όπως αεροπλάνα ή ελικόπτερα, και οδηγεί στην αδυναμία επιβίβασης στα οχήματα αυτά.

Στη φοβία αυτή, το άτομο αντιλαμβάνεται την πτήση και το αεροσκάφος ως επικίνδυνες καταστάσεις και επικρατεί φόβος για όλη τη διαδικασία. Η αεροφοβία μπορεί να εκδηλωθεί όχι μόνο κατά τη διάρκεια της πτήσης, αλλά και πριν από την επιβίβαση στο αεροπλάνο, κατά την αναμονή για την επιβίβαση, ακόμη και όταν το άτομο που πάσχει από τη φοβία αυτή εκτίθεται σε ειδήσεις που σχετίζονται με τα αεροπλάνα.

Ανατρέχοντας στην εξελικτική θεωρία του ανθρώπου, το πέταγμα είναι μια πολύ καινούργια εμπειρία. Η αεροφοβία έγινε μια εξέχουσα έννοια στη ζωή του ανθρώπου μετά το πρώτο αεροπορικό δυστύχημα κατά τις πρώτες περιόδους που ο άνθρωπος ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τα ιπτάμενα οχήματα. Η πρώτη αναφερόμενη περίπτωση φόβου αεροπλάνου εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Αρχικά ο φόβος αυτός θεωρούταν λογικός, αλλά έγινε παράλογος καθώς συσσωρεύονταν δεδομένα σχετικά με τα αεροπορικά δυστυχήματα και τους κινδύνους της πτήσης, και συμπεριλήφθηκε στην ταξινόμηση των φοβιών, τραβώντας την προσοχή των επαγγελματιών ψυχικής υγείας.

Ποιες Είναι οι Αιτίες της Αεροφοβίας;

Σύμφωνα με τους επιστήμονες η αεροφοβία προκαλείται από έναν συνδυασμό παραγόντων. Πιο συγκεκριμένα, εξελικτικοί, γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες αλληλεπιδρούν για την πρόκληση της εν λόγω φοβίας.

Εξελικτικοί Παράγοντες

Η φοβία των πτήσεων μπορεί να θεωρηθεί ότι προκύπτει από την εξελικτική ανάπτυξη του φόβου των υψών (ακροφοβία), σύμφωνα με τη θεωρία του Carl Jung για το συλλογικό ασυνείδητο.

Υποστηρίζεται ότι στην εποχή που οι πρόγονοί μας συνήθιζαν να προστατεύονται από τα αρπακτικά ζώα ξαπλώνοντας στην κορυφή των δέντρων, η γνώση της σωματικής βλάβης ή του θανάτου από την πτώση από τα δέντρα μεταβιβάστηκε στις μελλοντικές γενιές και έτσι αναπτύχθηκε η τάση να αποφεύγονται καταστάσεις που περιλαμβάνουν ύψη.

Γενετικοί Παράγοντες

Γενετικοί παράγοντες που μας κάνουν πιο επιρρεπείς στο άγχος μπορεί επίσης να έχουν επίδραση στην ανάπτυξη διαφόρων φοβιών. Επιπλέον, η γενετική μετάδοση επιτρέπει ταυτόχρονα τη μετάδοση ενός εξελικτικού φόβου για τα ύψη.

Οι άνθρωποι που φοβούνται τους κλειστούς χώρους ή έχουν κοινωνική φοβία μπορεί επίσης να αποφεύγουν την εμπειρία της πτήσης λόγω του φόβου της παραμονής σε έναν στενό και περιορισμένο χώρο, όπως είναι για παράδειγμα η καμπίνα του αεροπλάνου.

Περιβαλλοντικοί Παράγοντες

Μια από τις συνήθεις αιτίες της αεροφοβίας είναι η αντίληψη του αεροσκάφους και της εμπειρίας της πτήσης ως επικίνδυνης και η λανθασμένη πληροφόρηση σχετικά με την ασφάλεια των αερομεταφορών.

Αυτή η αντίληψη του κινδύνου μπορεί να επηρεάσει τόσο τους ανθρώπους που δεν έχουν ξαναπετάξει ποτέ, όσο και εκείνους που έχουν πετάξει πολλές φορές και μπορεί αργότερα να αναπτύξουν φοβίες. Παραδείγματα κακών εμπειριών και ειδήσεων από πτήσεις περιλαμβάνουν:

• Εμπειρία σοβαρών αναταράξεων
• Δυσάρεστες εμπειρίες απογείωσης και προσγείωσης
• Μετάδοση μολυσματικών ασθενειών σε περιορισμένο χώρο
• Νέα από συντριβή αεροπλάνου
• Νέα για τρομοκρατικές επιθέσεις και αεροπειρατείες

Άτομα που είχαν μια κακή εμπειρία σε αεροπλάνο στο παρελθόν μπορεί να αναπτύξουν φοβία πτήσης. Εάν ένα αγαπημένο πρόσωπο είχε άσχημη εμπειρία σε αεροπλάνο, μπορεί επίσης να προκαλέσει την εμφάνιση φοβίας πτήσης. Λόγω της κοινωνικής μάθησης και πιο συγκεκριμένα της μάθησης μέσω μίμησης, το άγχος πτήσης μπορεί επίσης να αναπτυχθεί σε άτομα που δεν έχουν πετάξει ποτέ στο παρελθόν, τα οποία επηρεάζονται από τον φόβο άλλων ατόμων που πάσχουν από αεροφοβία.

Ταυτόχρονα, άνθρωποι που είχαν μια κακή εμπειρία που δεν σχετίζεται με την πτήση με αεροπλάνο μπορούν να αναπτύξουν αυτή τη φοβία. Για παράδειγμα, κάποιος που νιώθει ναυτία από το φαγητό πριν από την απογείωση μπορεί να το συνδέσει με την παραμονή του σε αεροπλάνο και, ως εκ τούτου, να φοβηθεί τις πτήσεις. Πώς διαγιγνώσκεται λοιπόν η αεροφοβία;

Ποιά Είναι τα Συμπτώματα της Αεροφοβίας;

Τα άτομα με αεροφοβία μπορεί να παρουσιάσουν τα ακόλουθα συμπτώματα άγχους και πανικού, καθώς πλησιάζει η εμπειρία της πτήσης ή κατά τη διάρκεια αυτής:

• Υπερβολική εφίδρωση
• Ρίγος
• Ζάλη
• Δύσπνοια
• Ταχυκαρδία
• Τρέμουλο
• Ναυτία
• Δυσπεψία

Αυτά τα συμπτώματα είναι τυπικά σημάδια που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της αεροφοβίας. Οι κρίσεις πανικού, οι κραυγές και οι ανεξέλεγκτες συμπεριφορές μπορούν επίσης να παρατηρηθούν κατά τη διάρκεια που ένα άτομο βιώνει αεροφοβία.

Τα άτομα που πάσχουν από αεροφοβία μπορεί να επιδεικνύουν ορισμένες συμπεριφορές αποφυγής για να μειώσουν αυτόν τον φόβο. Ορισμένα άτομα αισθάνονται ασφαλές να κάθονται στη θέση του διαδρόμου αντί για τη θέση του παραθύρου, προκειμένου να είναι κοντά στην πόρτα. Ομοίως, τα συγκεκριμένα άτομα συχνά αισθάνονται ασφάλεια εκτελώντας τελετουργίες πριν και κατά τη διάρκεια της πτήσης.

Πώς να Ξεπεράσετε την Αεροφοβία;

Οι άνθρωποι που υποφέρουν από αεροφοβία προσπαθούν να βρουν απαντήσεις σε ερωτήματα όπως ποια είναι η θεραπεία για τη φοβία των πτήσεων, αν μπορεί η φοβία της πτήσης να θεραπευτεί και τι πρέπει να γίνει κατά το βίωμά της.

Όταν εξετάζονται τα αίτια της αεροφοβίας, διαπιστώνεται ότι οι λανθασμένες πληροφορίες σχετικά με τις πτήσεις αποτελούν σημαντική αιτία πρόκλησής της. Επομένως, η απόκτηση νέων, έγκυρων πληροφοριών σχετικά με τις πτήσεις και η συζήτηση με ανθρώπους που μπορούν να παρέχουν τις σωστές πληροφορίες είναι αρκετά σημαντικές για την απαλλαγή από τη φοβία αυτή.

Όταν εξετάζονται επιστημονικές μελέτες, διαπιστώνεται ότι ο κίνδυνος θανάτου κατά τη διάρκεια ενός αεροπορικού ταξιδιού είναι 52,6 εκατομμύρια προς 1. Το αποτέλεσμα αυτό αποδεικνύει ότι η πτήση είναι μία από τις ασφαλέστερες επιλογές ταξιδιού.

Πάντως, η παρουσίαση αυτών των αποτελεσμάτων ή η πρόσβαση σε ρεαλιστικές πληροφορίες σχετικά με τις πτήσεις μπορεί να μην είναι αρκετή για να εξαλείψει τη φοβία. Η λήψη υποστήριξης από ειδικούς και η διεξαγωγή της θεραπευτικής διαδικασίας είναι αποτελεσματικές για την αντιμετώπιση της φοβίας των πτήσεων.